EEN AANVULLEND COMMENTAAR
De slotuizending gisteren op zondagavond 6 november werd verzorgd door een panel vanl deskundigen, die zich bezig houden met de vraag hoe je het best het publiek tot een duurzame levensstijl kunt brengen en zo de negatieve invloed van de mens op het klimaat kunt verminderen. De kernvraag ging om de twee mogelijke wegen naar een oplossing. Moet de overheid ingrijpen of is het mogelijk het publiek zo te beïnvloeden, dat mensen massaal voor een duurzame levensstijl kiezen.
Eerst enkele voorbeelden van aantasting van ons milieu. Een natte moeson was er altijd al in Zuid en Oost Azië. Door de hoge zomertemperaturen in het binnenland ontstaat in Centraal Azië een lage drukgebied in de zomer. De wind waait daar naartoe en de vochtige oceaanlucht zorgt voor veel neerslag. Maar in Pakistan viel veel meer neerslag dan wat veertig jaar terug normaal was. Een groot deel van Pakistan raakte overstroomd.
Andere voorbeelden: In de Duitse middelgebergten waren er altijd al forse onweersbuien, maar in de Eifel waren vorig jaar de buien zo hevig, dat in het dal van de Ahr overstromingen zorgden voor enorme verwoestingen, die nog steeds niet volledig hersteld zijn. Zo zorgde hevige neerslag in Duitse en Belgische delen van het stroomgebied van de Geul voor overstromingen in Valkenburg. Tsja, de verandering van het klimaat. Ik vertel mensen dan, dat ik die hevige buien veertig jaar geleden al voorspeld heb tijdens mijn aardrijkskundelessen.
Maar tegelijk zijn er gebieden, waar enorme droogte voorkomt zoals in de Hoorn van Afrika (Somalië), waar hongersnood optreedt en in Australië en Californië met vreselijke bosbranden als gevolg.
De Noordelijke Ijszee is veel eerder ontdooit en bevaarbaar dan vroeger. Het landijs van Groenland dreigt te smelten en als al dat ijs gesmolten is, geeft dat een merkbare stijging van de zeespiegel. Zo smelt ook het ijs van gletsjers in de hooggebergten. Dat is niet leuk voor het deel van Nederland, dat nu al onder de zeespiegel ligt. Kunnen we Laag Nederland redden? Veel koraaleilanden liggen maar enkele meters boven zeeniveau. De bewoners moeten straks hun land ontvluchten en zo worden ze klimaatvluchtelingen.
Ik zou nog veel meer voorbeelden kunnen geven van de enorme rampzalige gevolgen van de verandering van het klimaat. Bij de grote massa ontbrak tot voor kort die kennis geheel. Het zou zo’n vaart niet lopen. Ook nu nog vliegen mensen naar allerlei exotische bestemmingen en denken nauwelijks of helemaal niet aan de vreselijke gevolgen. Een partij als Forum voor Democratie maakt zich onder domme mensen populair door de klimaatverandering nog steeds te ontkennen. Hoe bestaat het, denk ik dan. Die partij richt zelfs middelbare scholen op. Leren de kinderen daar straks, dat er geen sprake is van klimaatverandering? Gaan leraren daar straks gewetenloos tegen alle wetenschappelijke inzichten in? De inspectie moet daar wel heel erg goed controleren.
Met kennis alleen kom je er niet. Mensen moeten ook over een goed gevormd geweten beschikken. Mijn wetenschappelijke kennis heeft mij ertoe gebracht het vliegen tot het uiterste te beperken, zeker binnen Europa. Als je goed zoekt, blijken er allerlei groepsreizen te zijn, waarbij niet gevlogen wordt. De Europese Unie kan samen met de lidstaten er voor zorgen dat alle korte vluchten worden afgeschaft en tegelijk het reizen per spoor goedkoper wordt.
Zo zijn we toch beland bij de rol van overheden. Wat mij opviel was, dat mensen bij het zoeken naar oplossingen niet op de eerste plaats denken aan hun eigen verantwoordelijkheid, maar bijna automatisch roepen, dat de overheid moet ingrijpen. Ik moest weer denken aan de houding van onze leerlingen. Vanaf 1964 was het lange tijd zo, dat leerlingen eisten, dat hun persoonlijke verantwoordelijkheid door de docenten erkend werd.. Maar vrij plotseling veranderde dat. Leerlingen eisten, dat de leraren ervoor zouden zorgen, dat zij zouden slagen. Dat ze er zelf hard voor zouden moeten werken erkenden ze nauwelijks. Wat waren ze in die welvaartsstaat van toen gewend? Ze kregen meestal alles wat hun hartje begeerde en ouders voelden zich zelf tekort schieten als ze niet alle wensen van hun kinderen vervulden. Zo moesten wij leraren ook al hun wensen vervullen en zo moest de overheid ook alle wensen van de burgers vervullen. Die manier van denken is nog steeds niet helemaal verdwenen. Het leidt tot veel kritiek op de overheid en slechts een geringe bereidheid om iets te doen voor de gemeenschap. Zulke verwende nesten vormen vaak de achterban van Forum voor Democratie. Ze wensen niet verantwoordelijk te zijn voor het tot stand komen van een op duurzaamheid gerichte samenleving. Daar hebben ze hun personeel voor. Dat gebrek aan maatschappelijke verantwoordelijkheid heeft in de uitzending naar mijn smaak te weinig aandacht gekregen.
15e Jaargang, Nr. 735.