AANBWVOLEN VOOR VAKANTIE IN EIGEN LAND
Als je vanuit Amerongen aan de Nederrijn de Utrechtse Heuvelrug oversteekt kom je in de Utrechtse Vallei bij het dorpje Overberg met een groot agrarisch gebied en veel natuur er omheen. Onderweg ben je het hoogste punt van de Utrechtse Heuvelrug gepasseerd, de Amerongse Berg, 69,9 meter boven NAP. In Nederland noemen we zo’n molshoop een berg en ook de benaming Heuvelrug is overdreven, want pas boven de 200 meter boven de zeespiegel spreken we van heuvels. Waarom is dit zo’n bijzonder stukje van ons lage landje bij de Noordzee?
De Utrechtse Heuvelrug met het Gooi is een stuwwal. Tijdens de een na laatste ijstijd, het Saalien, zo,n 200.000 jaar geleden drong een enorme ijsmassa het gebied van nu de Utrechtse-Gelderse Vallei binnen. De bodem werd uitgehold en aan weerszijden werden de lagen rivierafzettingen, klei en zand en leem en grint in bevroren toestand opgestuwd. Ze liggen nu schuin en zijn soms geplooid. In zandafgravingen kon je die gestuwde lagen mooi zien. Het ijs liet er ook enorme rotsblokken achter. Dat kan alleen door ijs zijn gebeurd. Niet door stromend water of door de wind. In de voormalige zandafgraving bij Maarn is een verzamelingen van de enorme zwerfstenen te zien. Ook in Overberg zie je her en der zulke rotsblokken In de laatste ijstijd, het Weichselien is de stuwwal wat afgevlakt en werden smeltwaterdalen gevormd. Aan de voet van de stuwwal werd een langzaam aflopende laag smeltwaterafzettingen neergelegd. Daarop ligt Overberg.
In het gebied geldt, dat het hoe lager hoe natter is. De nattere delen zijn geschikt als grasland. Kom je hoger dan zie je maisakkers en nog hoger kom je bij de hei en vooral veel bos.
Tot laat is de 19e eeuw lieten de boeren schapen grazen op de heide. De Heuvelrug was bijna geheel met heide bedekt. In de winter stonden de schapen in de potstal. Daarin werden heideplaggen gestrooid en met dat mengsel uit de potstal werden de akkers bemest. Met de komst van de kunstmest werden de schapen als mestproducent overbodig.. De Heuvelrug werd vrijwel overal bebost en de houten palen werden in de kolenmijnen in Zuid-Limburg als stutten gebruikt. Als er wat vaak plaggen werden gewonnen kon het onderliggende zand gaan stuiven. Soms vormen zich dan stuifduintjes. Die zijn we met het stuifzand tijdens onze wandelingen ook tegen gekomen.
Van die Heuvelrug komt heel wat water. Soms stroomt het over de oppervlakte, maar vooral het uit de diepte opwellende kwelwater is belangrijk. Voor de landbouw moet het gebied goed ontwaterd worden. Er zijn dan ook greppels en sloten van boven naar beneden. Zo krijg je een strokenverkaveling met percelen van rond de 150 meter breed en gescheiden door greppels of sloten met bomen en struiken. Die stroken zetten zich voort in het bos. Overal die ZZW-NNO verlopende stroken grond en af en toe ook paden. Wegen en paden dwars op die overheersende richting zijn er veel minder. Die bijzondere fraaie structuren van het landschap wordt dwars doorsneden door een drukke weg van Overberg naar Veenendaal en die heet dan ook de Dwarsweg. Modernere doorsnijdingen zijn de A12 en de spoorlijnen Utrecht-Arnhem en bij Overberg de spoorlijn naar Veenendaal en Rhenen.
Daar aan die Dwarsweg en die spoorlijn lag ons vakantieverblijf het Landal Green Park “De Amerongse Berg”. Op zo’n ruim 150 met brede strook is de grond wat opgehoogd en staan 87 vakantiebungalows van uitstekende kwaliteit en vaak veel luxe en goede voorzieningen. Er is een overdekt zwembad en voor de kinderen veel speelgelegenheid. Het personeel is buitengewoon attent. Na ons verblijf van 12 dagen in verband met een verbouwing in ons huis dacht ik, dat ik er best nog eens naar toe zou willen. Er valt daar nog zo veel te zien.
Mij moet van het hart, dat een ding mij dwars zit. Het hangt samen met de structuur van het landschap. De bosstrook aan de oostzijde van het park is goed toegankelijk en vormt een goede verbinding met het zuidelijk gelegen gebied van heide, zandverstuivingen en bos op de stuwwal. Aan de westzijde wordt het park begrensd door een strook van 300 meter hooiland en daarna door bos, dat hier bij een landhuis tot privé terrein is verklaard. In dat gebied aan de westzijde vind je geen gebaande wegen. Zo vormt het een blokkade voor wandelingen in Westelijke richting. Je moet dan over de druk bereden Dwarsweg. Langs een kavelgrens zou een pad aangelegd kunnen worden. Het park wordt dan nog aantrekkelijker voor wandelaars.
En dan nog een puntje. Je treft vierkante paaltjes aan bij wandelroutes. Met een pijltje wordt de wandelaar de weg gewezen. Tot je merkt, dat er meer wandelingen zijn met dezelfde paaltjes. Dan kom je wel eens erg ver van huis. Ik weet voor een volgende keer, dat ik maar eens goed moet gaan googelen.
Overberg kent nog de nodige voorzieningen voor toeristen. We hebben in het Bosrestaurant lekker gegeten. Daarnaast is een modern hotel en er zijn recreatievoorzieningen. Het park ligt op loopafstand van NS-station Veenendaal West. Het nabije Veenendaal biedt tal van voorzieningen. Met de trein kun je naar Rhenen en daar lokt Ouwenhand’s Dierenpark. Ook op die Grebbeberg is de begraafplaats voor Nederlandse militairen, die hier in de meidagen van 1940 zijn gesneuveld. Op veel plekken in de Vallei vind je nog de forten van de Grebbelinie. Voor een vakantie in eigen land kun je in Overberg goed terecht.
14e Jaargang, Nr.676.