HET MILIEUBEWUSTZIJN GROEIT
Het eerste alarmsignaal van wereldwijde betekenis was het Rapport “Grenzen aan de groei”. Duidelijk werd, dat er op onze planeet maar beperkte hoeveelheden grondstoffen en energiebronnen zijn. Het boek waarschuwde voor een spoedige uitputting. Dat is allemaal wel meegevallen, al vraagt het nog steeds een waakzame houding. Daarom pleiten we ook voor een kringloopeconomie. Ernstiger is de toenemende vervuiling van de lucht, het water en de bodem. We worden er ziek van. We lopen het risico vergiftigd te worden. Voor veel mensen is geen zuiver drinkwater beschikbaar. De aarde dreigt onbewoonbaar te worden. Het gebruik van fossiele brandstoffen zorgt voor een toename van het CO2 gehalte van de atmosfeer en daardoor een versterkt broeikaseffect.
Zo ver was het toen ik in juli 1994 afscheid nam van school. Af en toe had ik al gemerkt, dat leerlingen zich wanhopig toonden over het gebrek aan daadkracht ten aanzien van het zoeken naar een oplossing voor de inmiddels bekende milieuproblemen. Er lag een duidelijke taak voor het onderwijs. Bij mijn afscheidstoespraakje voor de collega’s sprak ik daar indringend over. Ik was ook blij te horen, dat in de daarop volgende jaren een milieuwerkweek werd ingepland. De leerlingen van toen zijn nu allemaal ouder dan 36 jaar. Ze tellen mee in de maatschappij.
In 1979 gingen we ons huis verbouwen en kregen we er een flinke aanbouw bij. We zorgden voor verschillende milieumaatregelen: dubbel glas, spouwmuurisolatie en isolatie tussen de slaapkamers en de vliering. Helaas bleek het materiaal in de spouw niet duurzaam. Het verpulvert langzaam. Achtereenvolgens kwamen er een zonneboiler, een hoog rendementsketel, isolatie in de kruipruimte, acht zonnepanelen en in juni 2017 nog eens acht, die twee en een half keer zo veel elektriciteit produceren. Toch moet er nog veel verbeteren. We zijn dus “Early adapters” en dat blijkt ook nadelen te hebben. Maar dankzij de aanjagers zien we nu steeds meer zonnepanelen op de daken verschijnen.
Op een inspiratieavond hierover hoorde ik, dat 70% van de mensen zich zorgen maakt over de opwarming van het klimaat en de daardoor veroorzaakte zeespiegelstijging. Ze blijken ook bereid tot maatregelen, variërend van wat zonnepanelen tot een complete aanpassing van hun huis naar nul-energiewoning. Dat is een kostbare zaak. Het zit me dwars, dat mensen in een huurhuis maar moeten afwachten of de huurbaas of de woningbouwvereniging er ook iets aan wil doen. Intussen zitten zij met een laag inkomen en met hoge energielasten. Toch is het heel bemoedigend, dat de gemeente Bunnik als doelstelling heeft klimaatneutraal te worden. De rijksoverheid en de gemeenten zijn eindelijk zo ver, dat er effectieve maatregelen genomen worden. Ik ben blij, dat nog te mogen meemaken. Maar zijn we er als heel Nederland of zelfs heel Europa klimaatneutraal is geworden? Neen, want de aantasting van ons gemeenschappelijk huis, de planeet Aarde is veel breder dan alleen de opwarming van het klimaat. Onze hele manier van produceren en consumeren zal moeten veranderen en dat vraagt een innerlijke ommekeer in mentaliteit.
Heel mooi komt dat tot uiting in de milieu-encycliek van onze huidige paus Franciscus. In die rondzendbrief aan zijn collega-bisschoppen van over de hele wereld laat hij zien, dat de grootschalige aantasting van het milieu en de weid verbreide armoede in de wereld een gemeenschappelijke oorzaak hebben, namelijk de manier waarop ons productiesysteem is ingericht, waarbij winstmaximalisatie voorop staat. Eerlijke lonen en schoon produceren kosten geld en dat gaat in de ogen van de rijke bezitters ten koste van de winst. Dus blijven de lonen laag en blijft de milieuvervuiling voortduren. Het vergt dus een innerlijke ommekeer van de mens om tot een blijvend leefbare aarde te komen.
Daarom ben ik heel nieuwsgierig of dat besef ook doorgedrongen is bij de drie Bunnikse politieke partijen, die hierover op woensdagavond 14 maart om 20.00 uur in het Gemeentehuis in Odijk gaan discussiëren. Een van die partijen heeft als leus “Groen en Sociaal”. Dan mag je toch hopen, dat het wat dieper gaat en het niet bij een oppervlakkige kreet blijft. Maar ik heb heel wat vertrouwen in de kandidaten van Perspectief 21 of kort gezegd P21.
Jaargang 10, Nr. 500.