Niet elk verband is een oorzakelijk verband
Paus Franciscus maakt er een gewoonte van catechese te geven tijdens zijn algemene audiëntie. Afgelopen woensdag, 15 april stelde hij de vraag of de geloofsafval leidt tot de crisis in de verhouding tussen mannen en vrouwen. De kop boven het artikel in rkk.nl stelt de vraag precies andersom. Zie:
http://www.rkk.nl/nieuws/paus_geloofsafval_gevolg_crisis_verhouding_man-vrouw .
De paus redeneert: Als de mens zich niet meer verbonden voelt met zijn Vader in de hemel, leidt dat dan ook tot minder geloof in de band tussen man en vrouw. Evenals zijn voorgangers staat hij kritisch tegenover de gendertheorie. ´Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen sekse en gender. Dat er biologische verschillen zijn betekent niet dat er ook maatschappelijke verschillen zouden moeten zijn. Gendertheoretici beweren, dat noties als mannelijkheid en vrouwelijkheid eerder bepaald worden door cultuur dan door natuur.’ De rol van de vrouw is sterk afhankelijk van het economische systeem en daarmee is ook haar status afhankelijk daarvan en van andere cultuurelementen zoals het verwantschapssysteem en het erfrecht. Soms is de jonge vrouw een soort slavin van haar schoonfamilie. In onze traditionele gezinnen had de vrouw een ondergeschikte rol. Ze was bijvoorbeeld niet handelingsbevoegd. De man was echt het hoofd van de echtverbintenis. De huwelijken van dit type beantwoordden zeker niet aan het huidige romantische liefdesideaal. Dat wil niet zeggen, dat de huwelijken van vandaag wel aan dat ideaal beantwoorden. Als een op de drie huwelijken op een mislukking uitloopt is er wel degelijk sprake van een crisis. Daarover kun je geen algemeen geldende uitspraken doen. Elk huwelijk is weer anders. Beter is je af te vragen waardoor een huwelijk gelukkig en duurzaam wordt. Die vraag heb ik al eerder in een blog beantwoord. Zo’n drie en een half jaar geleden waren wij 50 jaar getrouwd en vroegen volleybalvrienden en vriendinnen me hoe we het zo lang hadden uitgehouden. In een goed huwelijk hebben beiden als doel de ander gelukkig te maken en niet andersom. Want als je als doel hebt zelf gelukkig te worden ligt een teleurstelling op de loer. Het vraagt ook verdraagzaamheid, want niemand is volmaakt. In een goed huwelijk zijn de twee gelijkwaardig aan elkaar. Ze delen idealen en werken er samen aan die idealen te verwezenlijken. Ze voeden samen hun kinderen op. Ze delen het werk in het gezin. Moeder moet niet al jong een afgeleefd sloofje worden. Ik zie op die manier heel veel gelukkige huwelijken om mij heen. Juist de discussies over genderverschillen hebben ertoe geleid, dat de rol van mannen binnen een huwelijk vrouwvriendelijker is geworden. Misschien heeft de paus dat in Argentinië of Italië nog niet kunnen waarnemen.
Geloof in God is niet vrijblijvend. Religies eisen nogal wat van hun volgelingen. In het Christendom gaat het er vooral om je naasten lief te hebben en zo God te dienen. Als die naastenliefde op de tocht komt te staan, dan gaat het mis in een huwelijk en gaat het mis in de liefdesband met God. In deze visie hangen de geloofscrisis en de huwelijkscrisis beiden beide samen met de toenemende eigenliefde, al kunnen ook andere oorzaken een rol spelen. Dit alles wil weer niet zeggen, dat een ongelovige niet kan liefhebben. Ook agnosten en atheïsten kunnen veel voor hun medemensen betekenen en een geweldig huwelijk hebben.
De laatste alinea is het meest interessant. De paus wijst op het bijzondere vermogen van vrouwen om dingen op een heel andere manier te bezien. Daarvan zou de maatschappij en de kerk veel meer gebruik kunnen maken. Als Kerk hebben wij nog een lange weg te gaan om de consequenties voor de kerk van dit inzicht diep te doordenken. Welke rol gaan vrouwen straks in de kerk spelen? Denkt de paus aan hernieuwing van de diakenwijding van vrouwen?
Jaargang 8, Nr. 357.