AL WEER HETZELFDE LIEDJE
Als je de verkeerde reden kiest om provincies samen te voegen organiseer je zelf de tegenstand en veroorzaak je zelf de mislukking van je plan. Bezuinigingen vormen geen overtuigende reden om tot grotere provincies te komen. Maar als provincies merken, dat ze te klein zijn om het werk goed te doen, dan kan zich de overtuiging ontwikkelen, dat fuseren verstandig is. Dat zie je bij bedrijven en bij verenigingen. Soms ook bij gemeenten. Zo ontstond de gemeente Utrechtse Heuvelrug door een initiatief vanuit de vroegere gemeenten in het gebied.
De provinciale indeling van Nederland kun je niet op bestuurlijke redenen verklaren, maar slechts op historische gronden. Adellijke huwelijken in de Middeleeuwen zijn niet bepaald goede gronden voor de huidige bestuurlijke indeling in provincies. Maar de provincies zijn dus al oud daardoor valt het systeem moeilijker te doorbreken. Alleen bij de provincie Friesland zie je iets van verbondenheid van de bewoners door de gemeenschappelijke taal en een lange gemeenschappelijke historie. De Nederlandse provincies vormen evenmin een landschappelijke eenheid. De provinciegrenzen zijn geen landschappelijke grenzen.
Als je dan toch tot een nieuwe indeling wilt komen moeten daarvoor bestuurlijke redenen zijn. De schaalgrootte van de provincies moet passen bij de bestuurlijke taken van een provincie. Helaas is er voor elke taak weer een andere wenselijke schaalgrootte. Bovendien zijn de bestuurlijke taken van een provincie niet erg duidelijk en raken ze bestuurlijke taken kwijt en krijgen er weer andere bij. Het zou mogelijk kunnen zijn, dat een provincie slechts uitvoerende taken zou hebben. Een provincie zou geen eigen beleid kunnen voeren. Dan zou er veel minder een probleem zijn. Waar de grenzen zouden liggen zou dan niet veel uitmaken. In het centralistische Frankrijk was een bestuurlijke herindeling gemakkelijker te realiseren. In Duitsland zijn de bondsstaten veel groter dan de Nederlandse provincies. Beieren telt mee in de wereld en kan rekenen op een hartelijk welkom als er een delegatie China bezoekt, maar Drenthe? Dergelijke vergelijkingen worden na het vormen van de Europese Unie wel gemaakt, maar in Duitsland kent men de ‘Kreis’ en een dergelijke bestuurslaag ontbreekt in Nederland. Vergelijkingen met andere landen kun je maar beter achterwege laten.
Mijn conclusie is, dat elke poging om tot een provinciale herindeling in Nederland zal mislukken. Pas als het bestuurlijk systeem grondig is hervormd en alle bestuurlijke taken goed verdeeld zijn en ook de zeggenschap duidelijk is, zou een nieuwe poging kans van slagen hebben. Ik vermoed, dat ook mijn kleinkinderen dat niet meer mee zullen maken.
Jaargang 7, Nr.314.
Een helder en duidelijk artikel.
Maar of dit de politiek zal overtuigen?
Voorstellen tot herindeling zullen er waarschijnlijk nog meer volgen.
Een nieuw verbeterd bestuurlijk systeem met de bijbehorende juiste verdeling van bestuurlijke taken zie ook ik minder snel verschijnen.
Vriendelijke groet,