MODERN ONTWIKKELINGSWERK VAN
CORDAID MEMISA
Cordaid Memisa is het onderdeel van Cordaid, dat vooral op medisch gebied actief is. Vroeger ondersteunde de organisatie de missionarissen waar het hun eigen gezondheid betrof en werkte vooral met de missie samen bij de medische activiteiten. Zo werden in het verleden veel ziekenhuizen en medische posten door missionarissen gebouwd. Memisa zorgde dan voor personeel en voor medicijnen en medische hulpmiddelen. Nog steeds werkt Memisa samen met de missie of met de zelfstandig geworden inheemse kerken, maar daarnaast hebben ze ook andere plaatselijke partners gevonden.
Elke ontwikkelingsorganisatie wordt geconfronteerd met lagere inkomsten aan subsidies en giften van particulieren. Als ANBI, Algemeen Nut Beogende Instelling moeten ze openheid betrachten en dus zo verstandig mogelijk met de beperkte middelen omspringen. Zo kan de kritiek van de bodemloze put, de strijkstok en het gebrek aan resultaten weerlegd worden. Het is bepaald indrukwekkend zoals ze hun werkwijze doelmatiger hebben weten te maken.
De eerste stap is altijd samen met lokale partners de problemen analyseren. Sterven er veel moeders in het kraambed, dan is dat een probleem met forse implicaties. Het zijn immers de vrouwen, die zorgen voor de verbouw van voedsel. Men ziet, dat de oorzaak van de sterfte onder kraamvrouwen het thuis bevallen is. De hygiënische omstandigheden zijn slecht. Geen schoon water, moeilijk om water te koken en schoon vaatwerk ontbreekt. De hulp komt van een baker, die niet echt als vroedvrouw geschoold is. Al werkend heeft ze wat ervaring opgedaan. Samen met de lokale partner komt men tot de conclusie, dat er goed bereikbare kraamklinieken moeten komen met deskundig personeel. Maar hoe komen zwangere vrouwen uit veraf gelegen gebieden in die kliniek? Achter op de brommer? Soms is een fietsbrancard de oplossing of komen er kleine medische posten met geschoold personeel. Zo een ingrijpende verbetering van de moeder- en kindzorg wordt zorgvuldig voorbereid. De kosten worden nauwkeurig berekend en pas als er resultaten zijn, komt er geld. Alle uitgaven moeten nauwkeurig worden bijgehouden. Elke kliniek wordt door de eigen organisatie en door inspecteurs van Memisa streng gecontroleerd. Elk jaar moet er een gedetailleerd werkplan worden gemaakt met een begroting voor lopende uitgaven en voor eventuele bijzondere aankopen. Wil een kraamkliniek een echoapparaat aanschaffen, dan wordt het eerst begroot en pas na goedkeuring aangeschaft en de aanschaf wordt bij de eerstvolgende inspectie gecontroleerd. De inspecteurs controleren niet alleen de boekhouding, maar kijken ook naar de resultaten. Daalt de kraamvrouwensterfte? Zijn de patiënten tevreden? Worden ziektes bij baby’s goed bestreden? Pas als blijkt, dat er goed gewerkt is, volgt de rest van de betaling. Corruptie wordt zo wel heel moeilijk. Het geld gaat rechtstreeks naar de doelgroep. Er zit geen overheidsfunctionaris tussen. Het geld komt pas als er resultaten zijn. Zo prikt deze moderne werkwijze het sprookje van de strijkstok en de bodemloze put ongenadig door. U kunt met een gerust hart aan Memisa geven of aan Flying Doctors of Artsen zonder Grenzen of het Rode Kruis. Overal wordt tegenwoordig deze werkwijze toegepast. Bij Memisa is deze ontwikkeld door een ontwikkelingseconoom van Wageningen, Willem Tom.
Memisa past deze werkwijze toe in Afghanistan, Bangladesh, Haïti en elf Afrikaanse landen. Om van de vroegere input-financiering met beperkte resultaten over te schakelen naar output-financiering, het gaat niet zo maar. Het gaat stapje voor stapje. Uiteindelijk tellen de veel betere resultaten. Die spreken zo aan, dat ministers en hoge ambtenaren cursussen willen volgen om deze werkwijze aan te leren.
En ik moest denken aan ruim veertig jaar geleden. Een vriend van mijn broer werkte bij Memisa. We braken ons hoofd hoe we iets zouden kunnen doen aan de epidemie van kinderverlamming in Afrika. Hoe kon je het noodzakelijk serum voor de bestrijding gekoeld op de bestemming ergens midden in het oerwoud krijgen? Ja, Frans Polman, in veertig jaar is er heel wat veranderd. Terecht roepen veel ontwikkelingsorganisaties: “Hulp helpt!”
Jaargang 6, Nummer 297.