EEN PAUS GAAT, EEN PAUS KOMT
Benedictus XVI, hoofd van 1,2 miljard rooms-katholieken in de wereld heeft besloten als paus af te treden. Een paar dagen beheerste zijn besluit het wereldnieuws. Volgende week zal de belangstelling weer even opleven en daarna begint een paus loze periode, sede vacante geheten. Wat was de betekenis van deze paus? Wat hopen we van zijn opvolger en hebben we veel te verwachten?
Kardinaal Ratzinger moest een bijzondere krachtige paus Johannes Paulus II opvolgen. Deze was een van de krachten achter de val van het communisme in Midden en Oost Europa. Vooral in Polen was hij mateloos populair. Hij heeft de hele wereld bereisd en vooral zijn bezoeken aan meerdere Wereld Jongeren Dagen waren een enorm succes. Hij wist de jongeren echt te inspireren en dat werkte ook door in hun thuisparochies. Benedictus XVI is veel minder een show figuur. Hij is meer een zachtaardig geleerde, een vriendelijke professor en een kundig leraar. Conservatieve krachten krijgen alle kansen. Het beleid om overal conservatieve bisschoppen te benoemen is voortgezet. Ik vond het niet zo kies de deur open te zetten voor Anglicaanse geestelijken, die het niet eens waren met de wijding van vrouwen tot priester. Soms werd hij ook totaal verkeerd begrepen. Professoren laten graag hun belezenheid blijken en willen graag verrassen met een bijzonder citaat. Als dan een Middeleeuwse vorst in zo’n citaat zich afvraagt wat de Islam anders gebracht heeft dan veel geweld, krijg je gelijk een rel. De meeste journalisten missen vervolgens de essentie van zijn rede in Würzburg. Hij wilde duidelijk maken, dat hij het volstrekt niet eens is met de opvatting van de Islam, dat Allah zo almachtig is, dat hij zelfs tegen zijn eigen schepping in kan gaan. God kan een aardbeving niet tegenhouden. Als de wereld door God geschapen is, dan horen de aardbevingen daarbij.
Publicisten geven vaker van onkunde blijk. Zo is de herinnering van de eerste encycliek van Benedictus XVI van het voorjaar 2006 al weer helemaal weggezakt. Toch betekende die rondzendbrief een forse breuk in de opvattingen over seksualiteit. De paus kwam tot een positieve waardering van de eros, de hartstochtelijke en opwindende lichamelijke liefde. Tot dan toe werd eros door de kerk met wantrouwen bejegend. In die encycliek kwam hij ook al tot een beschouwing over de taak van de staat bij het bevorderen van een rechtvaardige samenleving. Later publiceerde hij een sociale encycliek, de zoveelste in een lange rij. De sociale leer van de kerk wordt wel het best bewaarde geheim van het Vaticaan genoemd. Dat kun je goed merken aan CDA politici.
Het heeft wat lang geduurd, maar uiteindelijk heeft deze paus ervoor gezorgd, dat er adequaat gereageerd wordt naar misbruikslachtoffers, al kan dan hier en daar beter, en dat er strenge maatregelen zijn gekomen om misbruik te voorkomen, waarbij ons aller waakzaamheid een belangrijke voorwaarde is voor succes.
De financiële wantoestanden bij de Bank van het Vaticaan zijn nu hopelijk opgelost. In de curie duurt de machtsstrijd voort. Zo komen wij bij de verwachtingen voor een opvolger. Die moet eerst met de bezem door al die Vaticaanse burelen en de grootste lastposten verbannen naar eilanden in de Stille Zuidzee, liefst onbewoond. Antarctica of Siberië mag ook. Of er ook een paus zal komen, die de kerk echt gaat moderniseren? Ik hoop het, maar ik verwacht er niet veel van. Kardinalen zeggen, dat de H. Geest hen zal verlichten. Volgens mij moeten ze vooral hun eigen gezonde verstand gebruiken. Wat er dan uitkomt na tientallen jaren benoemingen van vaak uiterst conservatieve bisschoppen is twijfelachtig. Maar de wonderen zijn de wereld niet uit. Laten we daar dan maar op hopen.
Jaargang 5, Nr. 255.