EUROPA IN DE REGIO: BEZOEK IN ASSEN
De Europawerkgroep van GroenLinks wil meer contact met de afdelingen en zo waren wij afgelopen vrijdag, 22 juni naar Assen getogen. In het Provinciehuis ontmoetten we Noordelijke GroenLinksers en Duitse Grünen uit het aangrenzende Niedersachsen. Twee leden van het EP spraken over de crisis: Sven Giegold en Bas Eickhout. Het Groningse Statenlid Harrie Miedema en een Duitse Grüne vertelden over de pogingen om het verlies aan natuurwaarden in het Eems-Dollard-gebied te herstellen. Toch enigszins geplaagd door de taalverschillen ontstond er een geanimeerde bijeenkomst.
Sven Giegold begon met de stelling, dat de huidige crisis veel wijder is dan alleen de economie. Er is een financiële crisis, een kredietcrisis, een werkgelegenheidscrisis, maar ook stijgen de energie- en grondstoffenprijzen steeds meer door de dreigende uitputting en soms door speculatie. Tegelijk is er een ecologische crisis door steeds meer vervuiling en vermindering van de ecologische diversiteit en is er een mentale crisis door het toenemende egoïsme en nationalisme. Maar in plaats van de crisis fundamenteel aan te pakken, reageert de EU vooral op actuele problemen. We willen niet de consequenties trekken uit de onderlinge afhankelijkheid. Sven onderscheidt vier economische problemen: We willen niet hervormen. We brengen de financiële markten niet onder controle en laten ze hun gang gaan. We willen bijvoorbeeld belastingen niet harmoniseren. We gebruiken de gemeenschappelijke markt om overschotten op de wereldmarkt te dumpen. En tenslotte weigeren de lidstaten regels te stellen aan financiële instellingen. We proberen een veenbrand te blussen met hier en daar wat te spuiten. Steeds duidelijker wordt, dat we het zonder verdere politieke integratie niet redden. Alleen een krachtig en eensgezind Europees gezag, kan veranderingen afdwingen. En er is veel meer onderlinge solidariteit noodzakelijk, zodat de problemen niet worden afgewenteld op de armste medeburgers en sommigen profiteren ten koste van hen en nog rijker worden dan ze al zijn.
Bas stelt, dat de Euro niet overeind te houden is zonder politieke unie. Daartegen bestaan niet alleen emotionele weerstanden. Bedrijven kunnen bij een krachtig Europees gezag de afzonderlijke lidstaten niet meer tegen elkaar uitspelen en evenmin de regels ontduiken. Het Europees Parlement slaagt er onvoldoende in een brug te slaan tussen de Europese burgers en Brussel. Vooral het Voortgezet Onderwijs zou over de volle breedte veel meer basiskennis en inzicht moeten bijbrengen, zodat iedereen de complexe ontwikkelingen wat beter kan begrijpen.
Bas is ook verbaasd over de geringe weerstand binnen GroenLinks tegen Eurobonds, die in het ontwerpverkiezingsprogramma Euro-obligaties worden genoemd (p. 28, M5). Nederland moet dan weliswaar een hogere rente betalen, maar voor de Zuidelijke lidstaten wordt het wat minder moeilijk om de staatsfinanciën op orde te brengen. Daarna zal het particulier kapitaal niet meer uit het land verdwijnen. Dan is er weer investeringskapitaal beschikbaar en kan er werkgelegenheid worden geschapen. Daarbij denken beide Europarlementariërs aan de voorstellen uit de Green New Deal. Voor Griekenland zou dan specialisatie op zonne-energie een mogelijkheid zijn. Dan is het Europese netwerk voor elektriciteit nodig, zodat Griekenland elektriciteit kan exporteren. Aanleg en onderhoud gaan veel werkgelegenheid brengen. Of dat genoeg is, betwijfel ik. Het toerisme moet gerevitaliseerd worden. Griekenland zou gezien de perifere ligging een “footloose industry” moeten vinden van weinig omvangrijke producten, die tegen lage transportkosten overal kunnen worden afgezet. Een “Nokia” voor Griekenland.
Maar vroeg ik Bas, hoe zit het dan met het bezwaar van de Jager tegen Eurobonds? Het is goed mogelijk, dat de Jager overdrijft. De lidstaten hebben hun lesje geleerd. Maar die Euro-obligaties zijn alleen mogelijk als er een krachtig Europees bestuur is, dus met een politieke unie. En je kunt een grens stellen aan de mogelijkheid van Euro-obligaties uitgeven. Als je met je staatsschuld boven de 60% van het BNP komt, dan mag je geen Euro-obligaties meer uitgeven. Zo wordt een stimulans geschapen om de staatsschuld laag te houden.
Nederland heeft een groot belang bij herstel van de economie in heel Europa. Dat betekent veel handel en dus veel transport. Daar zijn wij specialist in. Als exportland profiteren wij steeds weer van een economische opleving. Dan moeten we daar ook iets voor over hebben.
Uit de Eems en de Dollard is alle leven vrijwel verdwenen door de vervuiling. Ten dienste van de scheepvaart wordt de vaargeul voortdurend uitgebaggerd. Buiten de vaargeul verlanden geulen en komen de kwelders steeds hoger te liggen. De capaciteit van de vloedkom wordt steeds minder en dus neemt het getijverschil toe. Bij Papenburg is het drie meter meer geworden. De combinatie van natuurlijke processen en menselijk ingrijpen (baggeren en vervuiling) werkt erg nadelig. Er worden tot 22 maatregelen voorgesteld, maar er is te weinig geld. Kunnen Den Haag en Berlijn bijspringen? Kan Brussel iets? Bas geeft aan, dat hulp vanuit de EU pas in een gevorderd stadium mogelijk is.
Al met al een leerzame bijeenkomst. Twee uur heen en twee uur terugreizen bleken de moeite waard. Wanneer worden we in Limburg, Brabant of Zeeuws-Vlaanderen uitgenodigd?
Jaargang 5, Nr. 220.