WEEK VAN VERSLAVING
Af en toe vraag ik mij wel eens af of ik verslaafd ben aan politiek of aan het lezen van de krant of het oplossen van sudoku’s of het schrijven van columns. Ik kan het moeilijk laten, maar toch tijdens vakanties heb ik geen onthoudingsverschijnselen. Die zijn toch hét kenmerk van verslaving? Maar alle gekheid op een stokje; de laatste tijd lees ik af en toe berichten, die mij verontrusten. Ik vraag mij af of GroenLinks (maar ook andere organisaties en individuele personen) het standpunt over drugs en andere vormen van verslaving eens tegen het licht moet houden.
Het Nederlandse drugsbeleid stoelt al jaren op twee pijlers. Individuele drugsgebruikers worden niet gecriminaliseerd. Drugsgebruik wordt niet gezien als een misdrijf, maar eerder als een medisch of sociaal of psychisch probleem. Er wordt onderscheid gemaakt tussen softdrugs en harddrugs en men probeert die twee sferen strikt te scheiden. Het lijkt erop, dat dit beleid succesvol is. Nederland telt zo’n 25.000 aan opiaten (opium, morfine, heroïne) verslaafden en deze groep is sterk vergrijsd. Er komen wel andere drugs in de mode, maar toch blijft het aantal jongeren, dat ze regelmatig gebruikt ver onder de vijf procent. Plaatselijk echter kan er wel een echt problematisch situatie optreden, zoals van Volendamse jongeren bekend is geworden. Marihuana en hasj worden niet verslavend genoemd, want er treden geen onthoudingsverschijnselen op, maar men wordt wel geestelijk afhankelijk. Omdat ze meestal samen met tabak gerookt worden, wordt men door de nicotine in de tabak toch verslaafd. Nu velen al lange tijd softdrugs gebruiken, worden de lange termijn effecten zichtbaar en die blijken toch verontrustend. Er is alle reden om wat terughoudender te zijn bij het goedkeuren van softdrugsgebruik.
In Nederland is alcohol een veel ernstiger probleem. Nederland telt zo’n 350.000 zware drinkers. Ze zijn geheel alcohol afhankelijk en lijden aan ernstige kwalen zoals hallucinaties en de ziekte van Korsakov, een vorm van dementie, naast ziekten van hart en bloedvaten.. Alcohol is legaal. Alcohol verbieden lijkt onverstandig, want het leidt tot criminaliteit. Wel moeten we ons afvragen of het indrinken in bierketen niet aan strakkere regels gebonden moet worden. Veel van die jonge mensen stoppen met het vele drinken als ze serieus verkering krijgen, gaan samenwonen of kinderen krijgen. Maar een deel voegt zich bij het leger van probleemdrinkers. Van de 17 en 18 jarigen had 88,7% van de jongens en 76,1% van de meisjes bij ondervraging de laatste maand gedronken.
Behalve alcohol is ook tabak nog steeds een af te raden gewoonte onder jongeren. Rond de 30% van de 17 en 18 jarigen rookt en er is weinig verschil tussen jongens en meisjes. De negatieve gevolgen openbaren zich pas op lange termijn. Er wordt voldoende voorlichting gegeven, maar typisch voor verslaafden wordt men immuun voor de waarschuwingen. Het steeds duurder maken remt wel, maar het aantal rokers daalt maar langzaam. Erfelijke factoren schijnen een rol te spelen en uit ervaring weet ik, dat hoe hoger het onderwijsniveau, hoe minder er gerookt wordt.
Er zijn nog veel meer vormen van verslaving: gokken, internet en daarbij (kinder-)porno, eetstoornissen. Het geeft een leger aan hulpverleners werk. Veel beter zou zijn om preventief te werken. Je kunt er maar beter niet aan beginnen, want beginnen is gemakkelijk, maar er afkomen niet. Een groot aantal stichtingen is met preventieprojecten op scholen bezig. Ze geven veel informatie, maar door het inschakelen van ervaringsdeskundigen horen de leerlingen ook over de ellende, die drugs in een mensenleven teweeg kunnen brengen. Zo volg ik al jaren de activiteiten van de Stichting Voorkom in Houten, die inmiddels 25 jaar bestaat. Voor hun werk kunnen ze best wat steun gebruiken, want de vraag naar hun voorlichtingsprojecten is enorm toegenomen.
Ik ga nu maar niet uitweiden over de greep van de zware criminaliteit op de kleinschalige weetteelt noch op de rol van drugs in de conflicten in Colombia, Mexico of Afghanistan. Maar misschien dat juist vanwege het verband met criminaliteit de verslavingszorg aan de bezuinigingswoede zal ontkomen. Voor de slachtoffers van drugs is het te hopen.
Jaargang 3, Nr. 137.