Lijstrekkersdebat in Houten
Als je de verschillen wilt ontdekken tussen de vijf kandidaat-lijsttrekkers moet je stellingen bedenken over onderwerpen, waarover GroenLinks nog geen standpunt heeft. Dan moeten de kandidaten met een eigen verhaal komen in plaats van de bekende standpunten naar voren te brengen. Nu kon je constateren, dat ze alle vijf een behoorlijke kennis van zaken hebben en dat er in hun standpunten nauwelijks verschillen zijn te ontdekken. Dus gaan factoren als inzet, bevlogenheid, overtuigingskracht, leiderschapskwaliteiten een rol spelen. Die zijn ook belangrijk, maar ik wil ook kunnen achterhalen door welke persoonlijke waarden een kandidaat zich laat leiden. Ze moeten het achterste van hun tong laten zien.
Verplichten is in de EU effectiever dan verleiden. Zo luidde de eerste stelling. Door de alliteratie klinkt de stelling leuk, maar wat bedoel je met verleiden? Is subsidie geven een vorm van verleiden, zoals Niels opmerkte? Of gaat het meer om overtuigen? Je kunt andere landen immers niet verplichten ons homohuwelijk te erkennen. Daarin voorzien de verdragen niet. Vaak is verplichten nodig. Zelf had ik willen zeggen, dat je zo een sociaal dilemma doorbreekt. Waarom zou ik mijn milieugedrag wijzigen als anderen doorgaan met vervuilen? Als velen overtuigd zijn van de noodzaak, worden milieuwetten ook gemakkelijker aanvaard. Het omgekeerde is ook waar. Denk aan het rookverbod in de horeca.
Subsidiëren van biologische landbouw is een betere methode dan het verhogen van BTW op vlees en zuivel. Bas kreeg hier de kans zijn kennis en inzicht tonen. Biologische landbouw is een startende activiteit. In zo’n geval is subsidiëren verstandig. Maar de huidige vorm van veehouderij veroorzaakt zoveel milieuschade, die niet in rekening wordt gebracht, dat een hoog BTW-tarief terecht is. Als de boeren maar een eerlijke prijs krijgen, hoorde ik Niels zeggen en dat sprak mij aan. Als de EU de BTW-tarieven harmoniseert kan zo’n hoog tarief ook in elke lidstaat gelden, aldus Tineke en Alexander.
Meer arbeidsmigratie is een effectieve aanpak van de vergrijzing. Mij valt op, dat niet alleen de vergrijzing maar ook de ontgroening als probleem kunnen worden gezien. Judith wil die mensen tijdelijk laten komen, want de herkomstlanden moeten van hun ervaringen hier kunnen profiteren, zodat de economische situatie daar verbetert. Daarnaast signaleerde zij de angst voor de komst van veel Afrikanen. En de dubbelheid bij veel mensen, want ze profiteren wel van Filippijnse kindermeisjes, die hier vaak illegaal verblijven. Bas vindt, dat je deze zaken niet moet koppelen. Zo erg is die vergrijzing niet. Alexander vindt, dat elk land een eigen beleid moet ontwikkelen, want de situatie is niet overal hetzelfde. Inderdaad, dacht ik. Niels vindt, dat arbeidsmigranten na een bepaalde tijd recht krijgen op gezinshereniging. Dat vind ik ook wel, dacht ik, maar dan is het geen arbeidsmigratie meer, maar gewoon immigratie. Ik miste twee dingen. Ten eerste schept de verdubbeling van het percentage hulpbehoevende ouderen specifieke tekorten op de arbeidsmarkt en die kun je veel moeilijker oplossen met arbeidsmigratie. Ten tweede droogt de stroom arbeidsmigranten uit andere lidstaten op als daar de welvaart toeneemt. Dat zag je in de zestiger jaren bij de
Spanjaarden, Italianen en Grieken en nu bij de Polen.
Er moet een Europese interventiemacht naar Palestina/Israël. Niels verbleef kort geleden enige tijd in een Palestijns vluchtelingenkamp en zag met eigen ogen de voortdurende schending van de mensenrechten, het Israëlisch recht en het oorlogsrecht. Van hem mag die interventiemacht. Toch wat jeugdige overmoed, denk ik, want Israël zal daar nooit mee instemmen. Tineke heeft als waarneemster gezien, dat Hamas door eerlijke verkiezingen een meerderheid heeft verworven en meent dat het isoleren van Hamas fout is. Zonder Hamas is geen oplossing mogelijk. En Judith hoewel pacifistisch en antimilitaristisch van huis uit wil best een VN-interventiemacht. En dat terwijl ze als voornaam de naam van een bijbelse Joodse heldin draagt. Maar Bas komt met een heel verstandige opmerking. Als de EU de rol van mediator wil spelen, dan moet ze nu geen partij kiezen.
Het Europees Parlement is het machtigste parlement ter wereld met de meeste politici. Europarlementariërs moeten elk kans aangrijpen op een tv-optreden in Nederland aangrijpen en het draagvlak van het EU-beleid vergroten. Over het belang van veel meer publiciteit was iedereen het snel eens. De Eerste en Tweede Kamer zouden veel meer aandacht aan Europa moeten besteden en de ministers meer op hun huid moeten zitten, want de Raad trekt zich vaak weinig aan van het Europees Parlement.
Na de pauze viel het wat tegen. Sloeg de vermoeidheid toe? Er bleek wel enige oppositie uit de zaal over het programmapunt, dat Europese subsidies niet naar welvarende landen moeten. In het Krommerijngebied zijn in het kader van het Europese Leader+project een aantal leuke projecten ondersteund. Mensen zien zo, dat je iets hebt aan de EU. Nu werd niet duidelijk of Leader+ een vorm van revitalisering van het platteland is of een onderdeel van de structuurgelden. Dat zoeken we op, hadden de kandidaten moeten zeggen!
Weet ik nu beter wie mijn gedroomde kandidaat lijsttrekker is? Eigenlijk niet door deze avond. Twee mensen springen er voor mij het duidelijkst uit: Tineke Strik door haar wijsheid en vriendelijkheid. Ze is erg contactgevoelig, weet mensen te binden en is van alle markten thuis. Bas Eickhout is de jonge hond, die onmiddellijk op het goede spoor zit. Hij beschikt over zeer veel kennis en inzicht op zeer veel terreinen. Hij is heel vriendelijk, maar ik mis nog wat menselijke warmte bij hem. Zo iets komt met de jaren en misschien is dat het verschil tussen mannen en vrouwen? Of hoor je dat niet te zeggen? Er zijn immers ook heel veel warme mannen en kille vrouwen bestaan ook. Wat is kiezen toch moeilijk. Maar intussen is mijn stembiljet al op de post gedaan en op weg naar Lelystad. Wat spannend allemaal.