Wat zijn de diepere achtergronden van al die oorlogen?

BESTAAT DE POLEMOLOGIE NOG?

De laatste Amerikaanse gevechtstroepen zijn uit Irak vertrokken. Weet u nog waarom ze kwamen? Saddam Hussein zou massavernietigingswapens verborgen houden. VN wapeninspecteurs zouden niet vrijelijk onderzoek kunnen doen. Hoe zeer er ook naar gezocht is, de wapens zijn nooit gevonden. Dus werd het doel veranderd. De dictator Saddam moest worden verdreven en er moest een democratisch regime gevestigd worden. Het land moest veiliger worden. Er is weinig van terecht gekomen en toch zijn de Amerikanen vertrokken. Klopt het verhaal eigenlijk wel?

In 1989 viel de Muur. Oost en West-Duitsland werden daarna weer verenigd. De USSR viel uiteen. De communistische regimes in Oost-Europa werden vervangen. Het Warschau Pakt was niet meer. De Koude Oorlog was ten einde. Er heerste een wat euforische stemming. Nooit meer oorlog. Eindelijk vrede.

Twee jaar later merkte ik tegenover de GroenLinks buitenland specialiste op, dat men al weer druk bezig was een nieuwe vijand te creëren: de Islam. Amerika had Irak volop gesteund in de oorlog tegen Iran en had Bin Laden geholpen in zijn guerrillaoorlog tegen de Russen in Afghanistan. Ze waren bondgenoten van Pakistan en de beste maatjes met de Arabische oliesjeiks. Alleen de Palestijnen waren wat minder, maar dat vond bijna de gehele Arabische wereld. En plotseling veranderde het allemaal. Saddam deed weliswaar dom met zijn aanval op Koeweit, maar Bush senior loste dat keurig op en hij was niet zo dom het wespennest Irak verder binnen te vallen. In Afghanistan stelden de Taliban orde op zaken, maar ze gingen zich wel erg fanatiek gedragen naar vrouwen en meisjes en historische Boeddhistische beelden. Toen kwam de 11e september en begon de oorlog tegen het internationale terrorisme.

Tijdens de Koude Oorlog wezen polemologen erop, dat het Militair Industrieel Complex er alle belang bij had, dat die koude oorlog voortduurde. Er konden voortdurend nieuwe wapens worden uitgevonden en in massa worden geproduceerd. Voor militairen was volop werk. En tijdens de vredesweken werd het allemaal haarfijn uitgelegd. We wisten waar we tegen demonstreerden: de door de Amerikanen opgezette bemoeienis met de oorlog in Vietnam en later tegen de neutronenbom en de kruisraketten voor de middellange afstand. Maar het thema van de komende vredesweek is “Buurten voor Vrede”, ook belangrijk, maar van een geheel andere orde. Bij al dat onderzoek van polemologen was de kernvraag steeds: “Wie hebben er belang bij?”. Bij de huidige oorlogen wordt gewezen op Amerikaanse oliebelangen. Maar soms vraag ik mij af of het niet heel ordinair draait om veel geld verdienen. Wie zijn de eigenaren van al die bedrijven, die wapentuig en munitie en uitrustingen en foerage leveren? Profiteren ook rijke Arabieren? Waarom wagen de Amerikanen zich in Afghanistan, terwijl ze weten, dat in dat land geen oorlog te winnen valt? Doorzien we de berichtgeving als propaganda tegen de nieuwe vijand, de islam? Waarom lees ik tegenwoordig nooit meer iets over deze vragen?

Jaargang 3, Nr. 128.

Leave a Reply