Op ontdekkingsreis in Brabant

STEVENSBEEK IN OOST-BRABANT

Nu ik er weer aan terugdenk, besef ik wat een rijkdom het is, een heel weekend weg met je kinderen en kleinkinderen. Iedereen vermaakt zich en we doen veel samen. Dat is geluk.

Dit weekend waren we terecht gekomen in Stevensbeek. Het ligt zo’n 4 KM noordelijk van Overloon, zuidwest van Boxmeer en zuidoost van Sint Anthonis. Zaterdagmorgen maakten we met z’n tweeën een flinke wandeling. We hadden de topografische kaart 1: 50.000 bij ons. We zagen eerst de Pater Eymardstraat en ik weet, dat hij de stichter is van de congregatie van de Paters van het H. Sacrament. Dat was het eerste raadsel. Wat was de band tussen Stevensbeek en die congregatie? We liepen over de Lactariaweg. Had die naam iets met melk te maken? Verderop droeg een boerderij die naam, maar die leek niet op een melkfabriek. Er waren vooral kaarsrechte wegen en een tamelijk moderne verkaveling, al waren de percelen net al de boerderijen niet erg groot. Het moet een heideontginningsgebied zijn, zoals ik dat in 2015 in het Fries-Drentse Wold ook gezien had. Op de kaart had ik bos gezien en in het bos zagen we de stuifduintjes. Zo’n stuifzand is niet geschikt voor grasland of akkers. We zagen een grasplaggenbedrijf: intensivering om op weinig grond toch een redelijk inkomen te verkrijgen. Verderop enorme varkensschuren netjes op een wat afgelegen plek. Nog een vorm van intensivering was een fors kastuinbouwbedrijf. En de laatste vorm van intensivering was een bedrijf met scharrelkippen, waar scharreleieren te koop waren. De meest merkwaardige vorm van modernisering in zo’n agrarisch landschap was een uitbundig bordeel met gastvrije sexy dames.

We waren er nog niet achter, wat de geschiedenis is van het gebied. Weer thuis kregen we van de beheerster van de groepsaccomodatie een boekje, dat in 1984 was uitgegeven bij gelegenheid van het vijftigjarige bestaan van Stevensbeek. We moeten terug naar de negentiende eeuw. Zo rond 1880 brak de landbouwcrisis uit door de enorme import van Amerikaans graan. Nederland moest omschakelen naar een hoogkwalitatieve landbouw: zuivelveeteelt en tuinbouw. In diezelfde tijd kwam de kunstmest in zwang. De traditionele potstalcultuur verdween. Schapen waren niet langer nodig als mestproducent. De heide was niet meer nodig als graasgebied voor de schapen. Welgestelde burgers uit Maastricht kochten voor zeer weinig geld een heidegebied van ruim 800 hectaren op en bouwden er een modelboerderij met tachtig melkkoeien, voor die tijd enorm veel. De heide werd ontgonnen door de Nederlandse Heidemaatschappij en er kwam grasland en akkerland. Het landgoed kreeg de naam Lactaria. Van heinde en ver kwam men kijken. Zelfs Prins Hendrik had belangstelling. De Maastrichtenaren verkochten Lactaria aan een jonkheer. Toen die in 1933 overleed verkochten de erfgenamen het landgoed weer aan de gemeente Sambeek. Het hele gebied kreeg kleine gemengde bedrijven met melk als voornaamste product. De grote gezinnen uit de omgeving leverden de pachters. Er was ook een dorp nodig met een school en een kerk en winkels en een hoefsmid. Dat werd Stevensbeek, genoemd naar de toenmalige burgervader Stevens van de gemeente Sambeek. Het ontstond in 1934, mijn geboortejaar en wordt dit jaar dus ook 83 jaar.

De modelboerderij bleek op den duur toch geen succes. Die werd verkocht aan de Zusters Dominicanessen van Bethanië uit Venlo. Schuin er tegenover, ook aan de Kloosterstraat, kwam een patersklooster en jawel van de Paters van het H. Sacrament. De kloosterkerk is er nog. De zusters begonnen een tehuis voor moeilijk opvoedbare kinderen. Hun onderkomen was nu ons verblijf. De Zusters en Paters zijn weg uit Stevensbeek, maar het dorp is nog springlevend.

Dichtbij ligt Overloon, veel toeristischer. Ik bezocht er het Oorlogsmuseum. Ik had een vage herinnering, maar het bleek nu zeer modern Alle moderne communicatietechnieken worden er toegepast. Het zet je echt aan het denken. Als je Hitler ziet tijdens zijn toespraken moet je onmiddellijk aan Erdogan denken. Als je de illegale kranten ziet zoals het Parool denk je aan het verlies aan persvrijheid in tal van landen. Een militair in een pak dat hem moet beschermen tegen gifgas doet je denken aan de recente doden in Syrië. Ik weet uiteraard niet of iedereen zijn bezoek net als ik beleef.

Je kunt er ook de Slag om Overloon beleven. Wij worden door Duitse soldaten uit ons huis verdreven, zitten vervolgens dagen lang in kelders tot we uiteindelijk bevrijd worden. En als je dan de “kelder” uitstapt kom je beelden van oorlogsgraven tegen en besef je dat hier en elders in Nederland duizenden gesneuveld zijn voor onze vrijheid. Zo was mijn bezoek een mooie voorbereiding op 4 en 5 mei.

Jaargang 10, Nr. 459.

One Response to “Op ontdekkingsreis in Brabant”

  1. Rob Alberts schreef:

    In mijn nieuwste blogpost verwijs ik naar jouw blog:

    https://robalberts.wordpress.com/2017/05/22/hoog-en-laag/

    Vriendelijke groet,

Leave a Reply