HET WILDE WESTEN WEB
In de Verenigde Staten van de negentiende eeuw heerste in de buurt van het kolonisatiefront bijna overal wetteloosheid. Kolonisten werden geacht hun have en goed, hun leven en de eer van hun vrouw zelf met wapens in de hand te verdedigen tegen bandieten en tegen Indianen, die zich ertegen verzetten, dat hun jachtgronden werden geroofd. Die frontiermentaliteit is een van de oorzaken, dat velen in de VS hechten aan het recht op wapenbezit. Was er een nederzetting ontstaan met wat winkels en kroegen, een bank, een kerk en een school, dan werd een sheriff gekozen, die met zijn assistenten een einde maakte aan de wetteloosheid en zorgde voor veiligheid en zekerheid.
Internet lijkt in vele opzichten op dat Wilde Westen. Banken en particulieren worden beroofd. Er zijn de nodige bedriegers actief. De eer van je kinderen wordt bedreigd. Winkeldiefstallen komen voor. Eigendommen worden gestolen of vernield door een virus. Je wordt bespioneerd en je privacy wordt aangetast. Meestal realiseren we het ons niet zo, maar je moet voortdurend waakzaam zijn en dus moeten we zorgen voor goed hang- en sluitwerk in de vorm van antivirusprogramma’s en een firewall. Hoewel er steeds meer wetgeving komt, denk ik, dat het toch goed zou zijn als een stevige sheriff voor handhaving van de wet zou gaan zorgen.
Je zou toch mogen verwachten, dat de wetten, die in de gewone samenleving bestaan, ook op Internet gelden. Dat is eigenlijk ook wel zo, maar de omstandigheden verschillen en terwijl het in onze maatschappij al moeilijk genoeg is de wet te handhaven, is het op Internet nog veel lastiger, als er al wet- en regelgeving bestaat.
De Europawerkgroep had afgelopen woensdag, , 8 juni samen met de werkgroep ICT en de werkgroep Kunst en Cultuur een bijeenkomst belegd over een downloadverbod. Die vormt voor mij aanleiding voor deze beschouwing. In de maatschappij bestaat het auteursrecht voor schrijvers en componisten en eigenlijk ook voor beeldende kunstenaars. Je mag best een schilderij maken in de stijl van “de grote ogen van Van Dongen”, maar je mag er niet de naam van Van Dongen op zetten. Er is een merkenrecht voor kleding, schoeisel, horloges, enzovoort. Mode wordt vaak geïmiteerd, maar mag niet onder het betreffende merk te koop worden aangeboden. Dat gebeurt overigens maar al te veel. Technische en wetenschappelijke innovaties kunnen beschermd worden door een octrooi. Wil een andere fabrikant er gebruik van maken, dan kan hij proberen een overeenkomst te sluiten en zal hij moeten betalen. Vooral in allerlei buitenlanden worden octrooien stiekem gewoon genegeerd en in eigen producten toegepast. Advocaten hebben er hun handen vol aan.
Er zijn allerlei betrekkelijk onschuldige vormen van het omzeilen van bijvoorbeeld het auteursrecht of het merkenrecht. Vroeger kopieerde men een plaat of een CD op een cassettebandje. Studieboeken of tijdschriftartikelen werden onder het kopieerapparaat gelegd. Men heeft er iets op gevonden. Er wordt wat extra geld gevraagd voor een cassettebandje of een blanco CD of een kopieerapparaat en daarmee worden auteurs, componisten en producenten schadeloos gesteld. De narigheid is, dat het geld vooral terecht komt bij de auteurs, componisten, producenten, die toch al veel verdienen en veel minder bij de musici of beginnende auteurs, die het vaak veel harder nodig hebben.
Internet maakt het mogelijk bovenstaande maatregelen te omzeilen en geen auteursrecht te betalen. Uitgevers, platenmaatschappijen, auteurs en componisten zouden daardoor flinke schade oplopen. Maar jongeren met weinig inkomsten missen gratis leuke muziek als er een downloadverbod komt. Sommige mensen vinden, dat alles, dat op Internet staat algemeen bezit is en door iedereen gebruikt mag worden. Belangen botsen. Aanvankelijk neigde GroenLinks in navolging van internetpiraten ertoe vrij plukken van Internet toe te staan. Auteurs, waaronder Geert Mak waren daar niet blij mee. Hoe lossen we het probleem op?
Je kunt een heffing leggen op de aanschaf van alle apparaten, waarmee muziek te beluisteren valt of waarmee teksten kunnen worden gelezen of gedownload en geprint, waar nog auteursrecht op ligt. De andere mogelijkheid is een heffing op het Internetabonnement. In beide gevallen geldt, dat ik betaal, terwijl ik nooit muziek download of romans. Mariko Peters vertelde hetzelfde over haar oma! Ook blijft het probleem van een eerlijke verdeling van dat geld.
Vroeger wisselde ik lesmateriaal uit met collega’s. Die gebruikten mijn materiaal vaak vele jaren vrolijk in hun lessen. Dat vond ik prima. Elke verbetering van het aardrijkskunde-onderwijs kwam mij goed uit. Maar als iemand het in een methode gebruikt zou hebben en er zelf geld mee zou verdienen, dan zou ik er bezwaar tegen hebben gemaakt. Deze tekst mag u rustig downloaden. U mag hem publiceren in uw computerblad of bulletin, maar u mag zich er niet voor laten betalen! Anderen hoeven geen geld te verdienen met mijn werk!
Jaargang 4, Nr. 165,