TAALGEBRUIK DAT OVERTUIGT
Afgelopen zaterdag, 26 februari had de Volkskrant een boeiend artikel over het taalgebruik van Geert W., fractievoorzitter van de PVV en partijleider. Zijn toespraken zijn geanalyseerd door taalbeheerser Maarten van Leeuwen van de Leidse universiteit. Hij trok daaruit een viertal lessen.
In september vorig jaar spiegelde ik een ingezonden brief van een PVV-adept en schrok van het resultaat. Als je dat scheldproza met veel halve waarheden en veel loze beschuldigingen omdraait, dan schrik je van je eigen geschrijf. Ook al heb je nog zo’n hekel aan de PVV, je voelt je zelf te fatsoenlijk om op dezelfde manier te keer te gaan. Maar moet die PVV wel met zachte handschoentjes worden aangepakt? Als de andere partijen de PVV met gelijke munt betalen, wat krijg je dan?
De eerste les, die je kunt trekken uit het proza van Geert W. is: Gebruik de oorlogsmetafoor met als voorbeeld: “Door heel Europa vechten de multiculturalistische elites een totale oorlog uit tegen hun bevolkingen. Met als inzet voortzetting van de massa-immigratie, uiteindelijk resulterend in een Islamitische Europa – een Europa zonder vrijheid: Eurabië."
Voor welke oorlog is de PVV verantwoordelijk? Systematisch zet zij de witte arbeiders op tegen de zwarte arbeiders. De verdeelde arbeidersklasse wordt een gemakkelijk slachtoffer van de kapitalisten. Ze worden uitgebuit of werkloos en hun koopkracht vermindert. Geert W. zorgt ervoor, dat er weer een proletariaat ontstaat. De rijken kunnen zich verrijken en de arbeidersklasse vervalt in armoede. De vakbeweging zal zo veel sterker staan als witte en zwarte arbeiders in Noord en Zuid samen strijden tegen het uitbuitingssysteem van de mega-ondernemingen, die op wereldschaal opereren. Geert W. toont zich een knecht van de rijke kapitalisten.
Les twee luidt: Spreek in hoofdzinnen. Het zijn korte zinnen, zonder bijzinnen. Zeker niet met toevoegingen als “Ik vind” of “Ik ben van mening, dat” of “Het is mijn stellige overtuiging”. Door die toevoeging laat je zien, dat je ook iets anders kunt vinden of een andere mening kunt hebben of een andere overtuiging. Daardoor ben je minder overtuigend. Je bent ook minder duidelijk. Bij lange zinnen raken de toehoorders de draad kwijt. Ik merkte van mij zelf, dat ik bij de uitleg en ook in geschreven teksten zo veel mogelijk korte zinnen gebruik.
Je schrijft dus niet, dat als je de verschillende standpunten van de PVV analyseert en ze vergelijkt met de kenmerken van fascisme en racisme je met de nodige voorbehouden tot de conclusie zou kunnen komen, dat de PVV enkele kenmerken van fascisme en racisme vertoont, maar dat je het naar jouw stellige overtuiging geen racistische of fascistische partij zou kunnen noemen. De luisteraars zijn al lang afgehaakt. Neen, je zegt op de PVV-manier gewoon, dat de PVV een racistische partij is. Punt! Maar ja, daar zijn wij te fatsoenlijk voor.
Les drie is: Creëer je eigen frame. Het is een bepaalde uitdrukking, die een vast beeld schept, dat niet valt tegen te spreken. Het voorbeeld is “Linkse hobby’s”. Met reageren, dat er ook rechtse hobby’s zijn bevestig je alleen maar het beeld van de linkse hobby’s. Ze kosten ons mensen alleen maar geld. Mij lijkt de beste reactie die linkse hobby’s als een sieraad van linkse politiek te etaleren, mooie dingen voor de mensen, waar die PVV, samenzwerend met die kapitalisten van de VVD ons mensen van wil beroven. De fanfare mag straks niet meer muziek maken en de voetbalclub mag niet meer in dat te dure stadion spelen en het meer bewegen voor ouderen vervalt ook al.
Moeilijker is een goed frame te bedenken, dat slaat op het beleid van de huidige coalitie. Je kunt denken aan de zwakke kanten van het beleid bijvoorbeeld in de zorg: Een keer per dag een schone luier of een keer in de maand douchen in het verzorgingshuis. Vastgeketende psychiatrische patiënten, wachtlijsten in de Jeugdzorg. Maar je kunt het ook zien in de mooie dingen: Villasubsidies voor de rijken of JSF-speelgoed voor de luchtmachtgeneraals.
Les vier: Mijd de nuance, speel in op de emotie en overdrijf waar je kunt. Dan overtuig je meer en krijg je de mensen eerder mee. Je moet het dus niet hebben over snelheidsovertreders, maar over snelwegmoordenaars, die in hun overdadig benzine slurpende luxe lease-bakken geen risico te groot is. Je spreekt niet over goedbetaalde CEO’s, maar over gewetenloze uitzuigers van de arbeidersklasse, die zich zelf met tientallen miljoenen belonen. Maar ja, dat klinkt allemaal niet zo netjes. Tsja!
Jaargang 4, Nr. 153.